رطوبت گیر ترانسفورماتور

از عوامل تخریب روغن ترانسفورماتور که می تواند منجر به عملکرد نادرست در ترانسفورماتور گردد، رطوبت موجود در هواست که با تخریب روغن، طول عمر آن را به طرز شدید کاهش می دهد. برای اینکه از ورود هوا به درون ترانسفورماتور جلوگیری شود، در ترانسفورماتور کنسرواتوری یا ترانسفورماتور توزیع دارای منبع انبساط از یک محفظه استفاده می شود که به محفظه رطوبت گیر ترانسفورماتور معروف است. این محفظه حاوی ماده رطوبت گیر می باشد.

انواع رطوبت گیر ترانس

دو نوع رطوبت گیر یا سیلیکاژل وجود دارد که از نفوذ رطوبت جلوگیری می نماید، اولین نوع در حالت صورتی وجود داشته و پس از جذب رطوبت رنگ آن در نهایت و به تدریج سبز لجنی می شود. حالت و نوع دومی نیز به گونه ای است که در ابتدا رنگ آن آبی می باشد و پس از جذب رطوبت به صورت یا سفید تغییر رنگ می دهد. مصرف کنندگان توجه داشته باشند که در صورت مشاهده تغییر رنگ می بایست سیلیکاژل را عوض نمایند. عملکرد رطوبت گیر ترانس برق بنحوی است که همواره هوای خشک در ترانسفورماتور جریان یابد و می بایست به این نکته توجه گردد که که ضخامت قشر آبی رنگ در محفظه رطوبت گیر کمتر از 3 سانتی متر نباشد، در این صورت می بایست سیلیکاژل را تعویض نمایید. از طرفی محفظه رطوبت گیر دارای استانک حاوی روغن در قسمت انتهایی خود است که ذرات معلق هوا و گرد و غبار را جذب کرده و از ورودی آن به ترانسفورماتور جلوگیری می نماید.

ساختار رطوبت گیر ترانس

از لحاظ طراحی سیلیکاژل و محفظه آن بسیار ساختار ساده ای دارند. در واقع این محفظه یک استوانه است از ماده رطوبت گیر که هوا از درون آن عبور می نماید و از انجایی که سیلیکاژل برای جذب رطوبت مناسب است از ورود رطوبت به درون ترانس جلوگیری می کند. توجه داشته باشید که سیلیکاژل تازه عملکرد و کارایی بیشتر و بهتری دارد، این ماده قادر است هوا را تا نقطه شبنم تا درجه 40- درجه خشک نماید و زمانی که از سیلیکاژل به درستی نگهداری می شود می تواند تا نقطه شبنم 35- درجه کار کند تا زمانی که بخش اعظمی از سیلیکاژل استفاده شود و تغییر رنگ به اندازه ای نباشد که نیاز به تعویض رطوبت گیر باشد.

رطوبت گیر ترانسفورماتور برق چگونه کار می کند؟

کریستالهای سیلیکاژل دارای ظرفیت بسیار زیادی در جذب رطوبت هستند. زمانی که هوا از درون این کریستالها عبور می کند، رطوبت توسط این کریستالها جذب می گردد و پس از طی این فرآیند هوا به صورت خشک به کنسرواتوار می رسد و همانطور که پیشتر گفته شد گرد و غبار و ذرات معلق درون روغن نیز توسط استانک حاوی روغن جذب می گردد. زمانی که هوا در هواگیر رطوبت گیر جریان نداشته باشد، این روغن در استانک پایین سیلیکاژل همانند مانعی بین کریستالهای سیلیکاژل و هوا عمل می کند.

هر زمان که بارگذاری ترانسفورماتور صورت می گیرد، درجه حرارت روغن عایق درون ترانسفورماتور توزیع افزایش می یابد، در نتیجه این پدیده حجم روغن افزایش می یابد. به دلیل افزایش حجم روغن، هوای بالای منبع انبساط یا کنسرواتوار که روی روغن قرار دارد به بیرون رانده می شود. در حالی است که زمان خنک شدن روغن و البته کاهش درجه حرارت آن نیز، حجم روغن کاهش یافته و به این معنی است که هوایی که بالای روغن وجود دارد افزایش حجم داده و هوا وارد منبع انبساط ترانسفورماتور می گردد.

لازم به یادآوری است که هوای طبیعی کم و بیش دارای رطوبت است و این رطوبت همانطور که گفته شد می تواند به روغن آسیب بزند و در واقع با مخلوط شدن درون روغن وارد ترانسفورماتور شود. در نتیجه از آنجایی که رطوبت برای ترانس مضر است، می بایست از ورود آن به درون دستگاه جلوگیری گردد. از این رو یک محفظه حاوی سیلکاژل در مسیر بین مخزن ترانسفورماتور ایران ترانسفو و منبع انبساط وجود دارد تا هوا را از رطوبت عاری نماید. این محفظه توسط شلنگ هواگیر یا لوله هایی به منبع کنسرواتوار متصل می گردد.

سوالات پر تکرار رطوبت گیر ترانسفورماتور

1. رطوبت گیر ترانسفورماتور چه رنگی دارد؟ لازم به ذکر است که دو رنگ برای سیلیکاژل وجود دارد، اولین نوع به رنگ صورتی است و پس از جذب رطوبت به رنگ سبز لجنی در می آید و نوع دیگر به رنگ آبی است و پس از جذب رطوبت صورتی یا سفید رنگ می شود.
2. هواگیر رطوبت گیر ترانس چطور کار می کند؟ کریستالهای سیلیکاژل قابلیت جذب مقادیر زیاد رطوبت را دارند و زمانی که هوا از بین این کریستالها عبور می کند، ذرات رطوبت را از هوا جدا می کنند و در واقع با این کار هوای خشک را وارد منبع انبساط ترانسفورماتور می نمایند.
3. چطور می توان سیلیکاژل را پس از تغییر رنگ دوباره استفاده کرد؟ توجه داشته باشید که سیلیکاژل ممکن است با حرارت دیدن در دمای 150 درجه سانتی گراد تا 200 درجه سانتی گراد به مدت 2 تا 3 ساعت روی یک تابه نازک دوباره قابل استفاده شود و رنگ آن دوباره به حالت اول بازگردد.
4. آیا رطوبت گیر سیلیکاژل تاریخ انقضا دارد؟ خیر، تاریخ انقضایی برای رطوبت گیر ترانس نیست. زمانی که ژل رطوبت زیادی جذب کرده و تغییر رنگ می دهد به راحتی با خشک کردن در دمای 200-150 درجه سانتی گراد عاری از هرگونه رطوبت و قابل استفاده می شوند.
5. چرا رنگ سیلیکاژل ترانس صورتی می شود؟ زمانی که رطوبت گیر شروع به جذب رطوبت می نماید، کریستالهای کبالت کلرید این جذب رطوبت را از طریق تغییر رنگ به آبی کم رنگ و سپس به رنگ صورتی نشان می دهد که در این حالت زمانی که سیلیکاژل به رنگ صورتی در می آید 8 درصد وزن خود را رطوبت جذب کرده است.