عیب کابل برق

روش های زیادی امروزه برای تعیین و تشخیص محل عیب یابی سیم و کابل برق وجود دارد. اما گاهی اوقات در شرایطی که به این امکانات دسترسی وجود ندارد و برقکار می بایست با امکانات ساده محل عیب کابل برق را پیدا نماید، نیاز است تحت کارگاه های مناسب تعلیم ببیند. روشهای ساده ای برای رفع این عیوب برای کابل برق وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد؛ ولی پیش از آن نیاز است با عیوب کابل برق آشنا شویم.

عیب یابی کابل برق زیر زمینی

در واقع آشنایی با انواع عیوبی که می تواند در کابل برق رخ دهد به ما کمک می کند که بدون خاکبرداری محل نصب کابل برق بتوانیم نقطه معیوب را تعیین نماییم. این عیوب شامل اتصال کوتاه، اتصال زمین و پارگی می شوند و در ادامه بیشتر درباره آن توضیح خواهیم داد. دستگاه عیب یاب کابل برق به طور کلی شامل بهره بری از میگر می شود و با استفاده از این دستگاه در کنار آمپرمتر، گالوانومتر و غیره می توان عیب یابی کابل های برق را به درستی انجام داد.

اتصال کوتاه کابل برق

منظور از اتصال کوتاه، وصل شدن غیر مترقبه یک یا چند رشته کابل به هم می باشد. برای تشخیص این عیب کابل برق ابتدا می بایست دو سر کابل برق را باز کنیم، توجه داشته باشید کابل برق به مصرف کننده وصل نباشد. پس از این مرحله از یک طرف دو تا دو تا، عایق بین رشته ها را با استفاده از میگر تست می نماییم البته توجه داشته باشید که میگر باید روی رنج تست عایقی (Insulation test) قرار داشته باشد و در این رنج دستگاه میگر ولتاژ زیادی بسته به نوع عایق به مدار اعمال می نماید و نتیجه تست می تواند در سه حالت خلاصه شود،

• در حالت اول اگر مقدار اهم نشان داده شده توسط دستگاه کم باشد، به معنی از بین رفتن کامل عایق کابل بین این دو رشته است و اتصال کامل رخ داده است.
• در حالت دوم اگر مقدار اهم در حد بی نهایت باشد، به این معنی است که عایق بین این دو رشته به طور کامل سالم می باشد و هیچ گونه اتصالی وجود ندارد.
• در حالت سوم نیز اهم نشان داده شده توسط دستگاه در حد خیلی زیاد نیست ولی از مقاومت خود کابل بیشتر است، این مساله از وجود یک اتصال خبر می دهد که این اتصال ناقص است.

در واقع می بایست برای تعیین محل عیب اتصال کوتاه باید دو سر کابل را باز نمایید و سپس از هر دو سر مقاومت را توسط میگر اندازه گرفته و با استفاده از روابط آورده شده در زیر فاصله محل اتصال کوتاه از سر کابل را مشخص نمایید.

• R1=k.lx
• R2=k(l-lx)
• Lx=(R1/(R1+R2))l

اتصال زمین کابل برق

تشخیص اتصال زمین نسبت به اتصال کوتاه کمی پیچیده تر است و می بایست هر کابل برق به صورت جداگانه توسط میگر نسبت به زمین تست شود. در صورتی که کابل برق در نقطه ای اتصال به زمین شده باشد، مقدار مقاومت کم و یا ناچیز خواهد بود و در صورتی که کابل مشکلی نداشته باشد مقدار مقاومت بی نهایت خواهد بود.

در صورتی که بخواهید محل دقیق عیب اتصال زمین کابل برق را مشخص کنید، باید سر کابل به یک گالوانومتر یا میکروآمپرمتر حساس متصل گردد. همانطور که می توان از روی شکل زیر مشاهده نمود با استفاده از یک مقاومت ثابت و یک مقاومت متغیر و اتصال آنها به یک منبع مستقیم پلی برای اندازه گیری ساخته می شود که در سری های A و B نشان داده شده اند. از طرفی دو انتهای کابل یعنی سری های C و D نیز می بایست به یکدیگر متصل گردند. در صورت رسیدن گالوانومتر به حالت تعادل و عدم عبور جریان، با استفاده از محاسباتی که در ادامه آمده است می توان فاصله محل عیب را از سر کابل به دست آورد.
توجه داشته باشید برای به تعادل رساندن گالوانومتر می بایست مقاومت متغیر تا حدی تغییر نماید تا هیچ جریانی از آن عبور نکند. پس از این مرحله میگر روی رنج تست عایقی قرار گرفته، پراب مشکی رنگ دستگاه میگر به زمین متصل می شود و پراب قرمز رنگ نیز به یکی از سیم ها وصل می شود و در هر بار با فشار دادن دکمه تست اگر مقاومت بی نهایت باشد، یعنی هیچ اتصال به زمینی وجود ندارد ولی اگر مقاومت تا حد کیلواهم نشان داده شد، در این صورت رشت به زمین در قسمتی اتصال دارد.

• R1.Rx=R.R2
• R1.klx=k(2(l-lx))R2
• Lx=(2×R2×l)/(R1+R2)

پارگی کابل برق

تشخیص پارگی در یک کابل برق ابتدا انتهای سیم ها به هم و سپس می بایست از نقطه اتصال به هم زمین شوند. سر دیگه هر رشته کابل را به میگر وصل نمایید و مقاومت بین سر رشته و زمین را اندازه گیری کنید. در صورت وجود پارگی در کابل برق مقدار مقاومت بی نهایت خواهد شد.
برای تشخیص محل پارگی همانند اتصال زمین می بایست ابتدا یک پل اندازه گیری ایجاد نماییم، در واقع برای این کار از منبع ولتاژ متناوب استفاده می شود. در واقع با استفاده از این روش می توان با اندازه گیری خازن موجود در خط، محل عیب را تشخیص دهیم. از طرفی برای اندازه گیری از آمپرمتر A.C بهره برده می شود. اگر پس از تنظیم مقاومت متغیر آمپرمتر هیچ جریانی را نشان ندهد، پل اندازه گیری تعادل را نشان می دهد و می توان با محاسبات محل عیب را مشخص کرد.
ابتدا دو سر کابل را باز کنید، یکی از سرها را به یکدیگر وصل کنید همانند حالت ستاره، سپس میگر را روی رنج مناسب (Continuity) قرار داده که ولتاژ کمتری را تولید می نماید و سر دیگر کابل دو رشته تست پارگی انجام می دهد. این تست می تواند دو نتیجه داشته باشد، شامل؛

در صورت که اهم خیلی کمی توسط میگر نشان داده شود، هر دو رشته تحت آزمایش سالم هستند و هیچ کدام قطعی ندارند.

در صورتی که عدد نشان داده شده در حد بی نهایت باشد یعنی یک یا هر دو این رشته ها قطع می باشند و در صورتی که نیاز باشد بفهمیم کدام رشته پاره شده است باید رشته ها را با یک رشته سالم بسنجیم. اگر رشته سالم برای سنجش تست پارگی در دسترس نباشد، رشته ها تک تک نسبت به زمین تست پارگی می نماییم.

• C1=k(l-lx)
• C2=kl
• Cx=klx
• R1/Cx=R2/(C1+Cx)
• R1/(klx)=R2/(k(2l-lx))
• Lx=2Rl/(R1+R2)

پرسشهای متداول پیرامون عیب کابل برق

1. عیب کابل برق چیست؟ عیوب کابل برق شامل اتصال کوتاه، اتصال زمین و پارگی می شوند و در واقع آشنایی با انواع عیوبی که می تواند در کابل برق رخ دهد به ما کمک می کند که بدون خاکبرداری محل نصب کابل برق بتوانیم نقطه معیوب را تعیین نماییم.
2. عیب کابل برق شامل چه مواردی می شود؟ عیب یابی کابل برق زیر زمینی شامل اتصال کوتاه کابل برق، اتصال زمین کابل برق و نهایتا پارگی کابل برق می شود.
3. چطور عیب کابل برق به هنگام اتصال زمین را تشخیص دهید؟ برای اینکه عیب کابل برق را مشخص نمایید نیاز است از روش درست و گام به گام برای تشخیص بهره ببرید. تشخیص اتصال زمین نسبت به اتصال کوتاه کمی پیچیده تر است و می بایست هر کابل برق به صورت جداگانه توسط میگر نسبت به زمین تست شود. در صورتی که کابل برق در نقطه ای اتصال به زمین شده باشد، مقدار مقاومت کم و یا ناچیز خواهد بود و در صورتی که کابل مشکلی نداشته باشد مقدار مقاومت بی نهایت خواهد بود.
4. عیب کابل برق به هنگام پارگی کابل برق چطور تعیین می گردد؟ تشخیص پارگی در یک کابل برق ابتدا انتهای سیم ها به هم و سپس می بایست از نقطه اتصال به هم زمین شوند. سر دیگه هر رشته کابل را به میگر وصل نمایید و مقاومت بین سر رشته و زمین را اندازه گیری کنید. در صورت وجود پارگی در کابل برق مقدار مقاومت بی نهایت خواهد شد. برای تشخیص محل پارگی همانند اتصال زمین می بایست ابتدا یک پل اندازه گیری ایجاد نماییم، در واقع برای این کار از منبع ولتاژ متناوب استفاده می شود.
5. از چه دستگاهی برای عیب یابی کابل برق بهره برده می شود؟ دستگاه های عیب یاب کابل برق به طور کلی شامل بهره بری از میگر می شود و با استفاده از این دستگاه در کنار آمپرمتر، گالوانومتر و غیره می توان عیب یابی کابل های برق را به درستی انجام داد.