4 مدل از بهترین انواع پمپ روتاری

پمپ ها انواع مختلفی دارند و یکی از انواع آن شامل پمپ روتاری می باشد که خود یکی از انواع پمپ جابجایی مثبت است. البته لازم به ذکر است در بین انواع مختلف پمپ جابجایی مثبت این پمپ روتاری یکی از مدلهای منحصر به فرد و متفاوت است چرا که بر خلاف مدلهای معمول این گروه پالس یا ضربان ایجاد نمی نماید. پمپ های روتاری به دلیل راندمان بسیار بالا و البته انعطاف پذیری و قابلیت تطبیق زیاد با شرایط کاربرد فراوانی در بهره برداری در سرویس هایی که با روغن روانکاری و آببندی می شوند و همچنین سرویس نفتی یا سیال با ویسکوزیته بالا دارند. برای این نوع از پمپ ها دبی در دامنه کمتر از 1 تا 5000 گالن بر دقیقه، فشار نیز حداقل تا 5000 پوند بر هر اینچ و نهایتا ویسکوزیته قابل پمپاژ از طریق این پمپ بین 1 تا 1 میلیون سانتی استوکس متفاوت است. در ادامه قصد داریم اینکه پمپ روتاری چیست، 4 مدل از بهترین انواع پمپ روتاری و کاربرد و تفاوت آن را با پمپ گریز از مرکز یا پمپ سانتریفیوژ برایتان شرح دهیم.

پمپ روتاری چیست؟

پمپ روتاری که با نام های پمپ چرخشی و پمپ دوار نیز شناخته می شود همانطور که از نام آن پیداست می توانید حدس بزنید که عملکرد پمپ چرخشی از طریق چرخش روتور است. روتورهای یک پمپ چرخشی دارای توری یا پره می باشد و بسته به نیاز می توان از این پره ها را داخل یا بیرون از روتور قرار داد.

انواع پمپ چرخشی چیست

برای پمپ دوار دو نوع اصلی در نظر گرفته می شود که شامل پمپ روتاری تک روتور و پمپ روتاری چند روتور می باشد.

• پمپ دوار تک روتور می تواند از اجزایی همچون عضو انعطاف پذیر، غلتک، پیستون، اسکرو یا پیچ و پره تشکیل شود و پمپ های این سری پمپ دوار پره ای، پمپ پریستالتیک، پمپ روتاری پیستونی، پمپ پیچشی یا اسکرو می باشند.
• پمپ دوار با چند روتور شامل پمپ پیستون محیطی، پمپ چرخ دنده ای، پمپ لوب و پمپ اسکرو چند روتوری می شود.

4 مدل برتر پمپ های روتاری

همانطور که می دانید پمپ ها برای جابجایی سیالهای مختلف چه مایع یا گاز مورد استفاده قرار می گیرند. هر پمپ از یک ورودی و یک خروجی بهره می برد که سیال از طریق لوله ورودی وارد پمپ شده و سپس با دبی و ارتفاع مشخصی از دهانه خروجی پمپاژ می شود. با توجه به اینکه پمپ ها در انواع مختلف تهیه می شوند، از این رو قیمت پمپ نیز بسته به مدل آن می تواند متفاوت باشد. برخی از پمپ ها کم هزینه و برخی گران قیمت هستند. البته این نکته نیز می بایست به هنگام انتخاب پمپ توجه شود که برخی از پمپ ها برای مصارف خانگی و برخی برای مصرف در صنعت طراحی و تعبیه شده اند. از این رو در اینجا 4 مدل از پمپ چرخشی و یا پمپ روتاری را برایتان بر می شماریم.

1. پمپ پیچشی یا اسکرو
2. پمپ دنده ای
3. پمپ لوب
4. پمپ پره ای

در ادامه هر یک را به اختصار توضیح خواهیم داد.

پمپ پیچشی یا اسکرو

در پمپ پیچشی بین روزه های روی روتورها و محفظه اطراف آن یک در هم آمیختگی ایجاد شده است که قابلیت ارائه یک یا چند مجموعه آببندی متحرک را بین ورودی و خروجی پمپ دارد. در واقع همین مساله دلیل نام این نوع پمپ روتاری است. کوپلینگ پمپ به این پمپ پیچشی اجازه می دهد فشار مثبت برای پمپاژ ایجاد نماید و به عبارت دقیق مجموعه ای متوالی از این کوپلینگ ها که روی حفره را می پوشانند از ورودی تا خروجی قرار گرفته و حرکت می نمایند. هر حفره ای از این پمپ قادر است مایع را به درون حفره مکش کند و سپس به سمت لوله خروجی به جریان در آورد.

به عبارت بهتر جریان سیال به صورت محوری وارد دو یا چند مارپیچی که برای پمپ پیچشی در نظر گرفته شده است می شود. این مارپیچ ها که همان کوپلینگ ها روی روتورها هستند با تلورانس بسیار کم در کنار یکدگیر قرار داده شده اند و در هر دور گردش پمپ قادرند حجم مشخص و ثابتی از سیال را پمپاژ نمایند. بهره گیری از این پمپ های چرخشی به طور معمول در سرویسهای روانکاری و یا آببندی مناسب است.

پمپ های دنده ای

نام گذاری پمپ دنده ای به دلیل وجود دو چرخ دنده که در کنار هم قرار گرفته اند می باشد. هر یک از این چرخ دنده ها وظیفه ای دارند که برای پمپاژ سیال می بایست به درستی صورت گیرد. یکی از دنده ها به عنوان دنده رانده شده عمل می کند و دنده دیگر چرخ محرک می باشد. مایع پس از وارد شدن بین دو چرخ دنده محرک و رانده شده به دام می افتد و پمپ این سیال به دام افتاده را با فشار بیشتر به سمت لوله خروجی پمپاژ می کند. در واقع مش بندی که برای چرخ دنده های سمت تخلیه وجود دارد منجر به خروج سیال با دبی و فشار مد نظر می شود.

اگر بخواهیم بیشتر درباره عملکرد پمپ دنده ای بگوییم ابتدا سیال وارد فضای بین دنده ای در دو چرخ دنده می شود و پس از دوران کردن و قرار گرفن دنده های روی هم سیال جابجا می گردد. این نوع از پمپ به دلیل اینکه قادرند سیالات با دبی پایین و ویسکوزیته بالا مثل آسفالت، قیر و غیره را انتقال دهند از این رو برای این موارد کاربرد فراوانی دارند.

پمپ لوب

شکل روتور در لوب پمپ یا پمپ لوب عامل نام گذاری این پمپ چرخشی می باشد. روی روتور به جای صاف بودن، گرد است و همین مساله به روتورهای این پمپ لوب اجازه می دهد تا به هنگام چرخش به طور مداوم با هم در تماس باشند. این نوع از پمپ ها می توانند دارای یک یا چند لوب باشند و به صورتی طراحی می شوند که این لوبها همواره در تماس بوده و مایع در بین لوبهای روتور شبیه به پمپ های دنده ای حمل می شوند و از ورودی پمپ لوب دوار به خروجی منتقل می گردند.

همانند پمپ دنده ای سیال از ورودی وارد محفظه پمپ شده و در بین لوبها قرار گرفته و به دام می افتد با چرخش روتورهای دارای لوب سیال دوران کرده و فشار بیشتری دریافت می نماید و در نهایت از خروجی پمپاژ می شود. توجه داشته باشید همانند پمپ دنده ای در این جا نیز یک روتور به عنوان محرک و روتور دیگر به عنوان رانده شده به کار گرفته می شود و دارای زمان بندی مشخص برای جابجایی سیال می باشند.

پمپ پره ای

پمپ های پره ای همانطور که می توانید دارای پره یا در واقع یک سیلندر دوار هستند که در خود پیستونهای شعاعی را در فاصله مشخص و مساوی جای داده اند و این پیستوها به صورت شعاعی اطراف مرکز سیلندر قرار گرفته اند. فنرهایی در پشت پیستون ها ی روتاری ون پمپ تعبیه شده است که این پیستون ها را به سمت سطح داخلی یک حلقه ثابت روی سیلندر فشار می دهند.

سیال توسط نیمی از پیستون ها به حرکت در می آید و از طریق نیمه دیگر پیستون ها از پمپ خارج می گردد. هر چه فاصله از مرکز رینگ از لوله خارجی بیشتر باشد به معنی حرکت طولانی تر پیستون و در نتیجه دبی بیشتر در قسمت خروجی است.

کاربرد پمپ روتاری

پمپ روتاری چه روتاری پمپ روغنی باشد و چه پمپ چرخشی آب از فشار بالا برای انتقال سیال بهره می برد و از این رو کاربرد فراوانی دارد. از طرفی به دلیل اندازه کوچک این پمپ های دوار برای پمپاژ انواع سیال از تخلیه فاضلاب گرفته تا حتی جابجایی گاز مفیدند. علاوه بر این پمپ روتاری دبی ثابت و مشخصی را در فشار یا هد پمپ مختلف ارائه می نماید. همچنین پمپ های روتاری سلف پرایم یا خود راه انداز هستند به عبارتی این پمپ ها بدون هیچ مشکلی هوا را از خط مکش تخلیه می نمایند و جا را برای مکش سیال فراهم می آورند. کاربرد دیگر پمپ روتاری همانطور که پیشتر اشاره نموده ایم پمپاژ سیال با ویسکوزیته بالاست البته این مساله در قبال دبی کمتر امکان پذیر است. بهره وری بالا، کنترل جریان و همچنین هزینه های کم تعمیر و نگهداری این پمپ ها را در مقایسه با پمپ های سانتریفیوژ محبوب نموده است.

مقایسه پمپ روتاری و پمپ گریز از مرکز

پمپ روتاری یک پمپ چرخشی جابجایی مثبت است که مقدار مشخص و ثابتی از آبدهی را در فشارهای مختلف پمپاژ می نماید و از اجزای پمپاژ از جمله دنده، لوب، پره و پیچ برای تغییر فشار و پمپاژ سیال بهره می برد. پس از ورود سیال با فشاری که این اجزا به سیال می آورند حجم سیال کم شده و با فشار بیشتری به سمت لوله خروجی پمپاژ می شود. این در حالی است که پمپ گریز از مرکز برای پمپاژ سیال نیاز به نیروی محرکه یا انرژی مکانیکی دارد که از طریق چرخش پروانه پمپ که روی محوری متصل به روتور قرار گرفته است تامین می شود. پمپ های گریز از مرکز که در انواع پمپ شناور و حتی پمپ فشار قوی وجود دارند می توانند سیال را با حجم زیاد پمپاژ نمایند و از این رو نسبت به پمپ دوار دارای بهره وری کمتری در فشار بیشتر و دبی کمتر با افزایش ویسکوزیته سیال می باشند.

پرسشهای متداول پیرامون پمپ روتاری

1. پمپ روتاری چیست؟ پمپ روتاری در واقع نوعی پمپ جابجایی مثبت است که با چرخش روتور که اجزای پمپ به حساب می آید پمپاژ را در دبی و ارتفاع مشخص پمپاژ می نماید. پمپ روتاری که با نام های پمپ چرخشی و پمپ دوار نیز شناخته می شود همانطور که از نام آن پیداست می توانید حدس بزنید که عملکرد پمپ چرخشی از طریق چرخش روتور است.
2. انواع پمپ روتاری یا چرخشی چیست؟ برای پمپ دوار دو نوع اصلی در نظر گرفته می شود که شامل پمپ روتاری تک روتور شامل پمپ دوار پره ای، پمپ پریستالتیک، پمپ روتاری پیستونی، پمپ پیچشی یا اسکرو و پمپ روتاری چند روتور پمپ پیستون محیطی، پمپ چرخ دنده ای، پمپ لوب و پمپ اسکرو چند روتوری می گردد.
3. 4 مدل از بهترین انواع پمپ روتاری شامل چه مواردی می شود؟ پمپ پیچشی یا اسکرو، پمپ دنده ای، پمپ لوب و پمپ پره ای از جمله 4 مدل برتر پمپ های دوار یا روتاری به حساب می آیند.
4. پمپ روتاری چه کاربردی دارد؟ پمپ های روتاری به دلیل راندمان بسیار بالا و البته انعطاف پذیری و قابلیت تطبیق زیاد با شرایط کاربرد فراوانی در بهره برداری در سرویس هایی که با روغن روانکاری و آببندی می شوند و همچنین سرویس نفتی یا سیال با ویسکوزیته بالا دارند.
5. فرق بین پمپ روتاری و پمپ گریز از مرکز در چیست؟ پمپ روتاری نیاز به بهره گیری از پروانه پمپ و تبدیل انرژی الکتریکی به نیروی محرکه جهت گردش پروانه ها برای پمپاژ سیال ندارد و از طرفی راندمان بالایی دارد و به نسبت هزینه تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به پمپ گریز از مرکز دارد. از طرفی پمپ روتاری می تواند یک دبی مشخص با فشار های مختلف برای سیال را فراهم آورد.