پمپ ها در انواع مختلف نیازمند نیروی محرکه ای هستند که به آنها قابلیت پمپاژ سیال را بدهد. در واقع نیروی محرکه توسط الکتروموتور برای انواع پمپ ایجاد می شود و به پمپ آب انرژی لازم برای راه اندازی را می بخشد. به طور کلی در دسته بندی انواع الکتروموتور می توانیم به سه نوع کلی برای موتور الکتریکی اشاره نماییم. این سه نوع شامل موتور AC، موتور DC و موتور پله ای می شود.
موتور DC
یکی از اولین موتورهایی که در اینجا مورد بررسی قرار می گیرد شامل موتورهای DC می باشد. موتور DC دارای ساختاری ساده است و توان مکانیکی آنها به طور معمول کمتر از موتورهای AC می باشد. آرمیچر یکی از انواع بارز از موتور DC است و بسیاری از اسباب بازی های برقی از این موتور بهره می برند. توجه داشته باشید که برای بهره گیری از موتور DC نیاز داریم موتور در مدار راه اندازی قرار گیرد. البته برای چرخش یکنواخت موتور DC تنها نیاز است منبع تغذیه موتور با یک ولتاژ DC منظم مثل باطری تامین گردد. قیمت موتور DC پایین است و تنوع قدرت و سرعت از جمله مزایایی است که در استفاده از موتورهای DC می توان مد نظر قرار داد.
موتور پله ای
موتور پله ای یا استپ موتور نوعی از موتورهای DC به حساب می آید که حرکت دورانی تولید می کند. تفاوت استپ موتور با موتور DC در این است که دارای حرکت دقیق و حساب شده است. موتورهای پله ای به صورت درجه ای دوران می نمایند و با درجه های مختلف نیز در بازار یافت می شوند. امروزه موتورهای پله ای در بازار در دو نوع 5 یا 6 سیم یافت می شوند. موتور دیسک سخت یکی از انواع موتور پله ای است و کاربرد اصلی این نوع از موتورها در کنترل موقعیت می باشد. همچنین موتورهای پله ای ساختار کنترلی ساده ای دارند. از طرفی در ساخت ربات کاربرد زیادی دارند به طوری که به تعداد پالس هایی که به یکی از پایه های راه انداز آن ارسال می شود موتور به چپ یا راست می چرخد.
موتور AC
پمپ ها دسته ای از تجهیزات الکتریکی هستند که از موتور AC به عنوان محرک الکتریکی استفاده می نمایند. موتور AC یا موتور جریان متناوب همانند سایر موتورها دارای بخش هایی از جمله یک قسمت ثابت بیرونی به نام استاتور و یک روتور دارد که در درون استاتور می چرخد و بین استاتور و روتور یک فاصله دقیق کارشناسی شده وجود دارد. موتور AC که در یک موتور القایی AC نیز نامیده می شود از میدان مغناطیسی دوار برای گرداندن روتورشان استفاده می نمایند. تنها نوعی از موتور که در آن میدان مغناطیسی دوار به صورت طبیعی به وسیله استاتور به خاطر طبیعت تغذیه گر آن تولید می شود، الکتروموتور سه فاز القایی AC است. این در حالی است که موتورهای DC به وسیله ای نیاز دارند که بتواند میدان دوار را تولید نماید حال این وسیله می تواند الکتریکی یا مکانیکی باشد. البته الکتروموتور تک فاز AC نیز نیازمند یک وسیله الکتریکی خارجی برای تولید این میدان مغناطیسی چرخشی می باشد.
ساختار موتور الکتریکی
در درون هر موتور الکتریکی از دو سری آهنربای مغناطیسی بهره برده شده است در یک موتور القایی AC یک سری از معناطیس شونده ها به این خاطر که تغذیه AC به پیچه های استاتور متصل شده است در استاتور تعبیه شده اند. از آنجایی که موتور الکتریکی از نوع موتور القایی است به خاطر طبیعت متناوب منبع تغذیه ولتاژ AC بر اساس قانون لنز، نیروی الکترومغناطیسی به روتور وارد می گردد. بنابراین سری دیگری از مغناطیس شونده ها وجود دارند که خاصیت مغناطیسی پیدا می کنند. تعاملی که بین این آهنربا ها وجود دارد انرژی لازم برای چرخیدن و یا به عبارت دقیق تر گشتاور را فرآهم می آورد. در نتیجه موتور در جهت گشتاور به وجود آمده به چرخش در می آید.
الکتروموتور پمپیران
پمپیران از تولیدکنندگان برجسته در زمینه پمپ و موتور است با این حال می بایست اشاره نماییم که محصولاتی که در اینجا بررسی می گردد از جمله الکتروموتورهایی است که توسط شرکت پمپیران با نام تجاری پمپیران و استاندارد ISO9001:2015 تولید می شوند. الکتروموتور شناور پمپیران از نوع آسنکرون یا القایی است و دارای روتور قفسه سنجابی می باشد. الکتروموتور، آسنکرون، جریان متناوب و قفس سنجابی بوده و البته به دلیل اینکه از نوع شناور است و برای پمپ شناور پمپیران به کار برده می شود و به طور کامل با آب پر می شود. در واقع آب داخل موتور برای روانکاری یاتاقان ها و هم برای خنک کاری حرارت در سیم پیچی داخل الکتروموتور به کار برده می شود. محور موتور همچنین دارای کاسه نمدی است که در برابر نفوذ شن مقاوم می باشد و یا توسط آببند مکانیکی آببندی می گردد. البته لازم به ذکر است که خنک کاری و روانکاری در الکتروموتور شناور سه فاز توسط روغن صورت می پذیرد.