کائوچو چیست؟
علم مهندسی مواد، مواد مختلفی از جنس ها و آلیاژهای مختلف را به صنعت های مختلف عرضه داشته است. یکی از این مواد، کائوچو (Rubber) است. کائوچو در درجۀ اول، یک ماده طبیعی است که از درختانی به همین نام (درخت کائوچو) به دست میآید. مهندسین مواد، با الهام از این مادۀ طبیعی، نوعِ مصنوعی آن را هم تولید کردهاند. بنابراین، کاچو میتواند طبیعی (از درختان کائوچو) و یا مصنوعی باشد.
کائوچو یک عایق الکتریکی است و در برابر حرارت و مواد شیمیایی مقاوم میباشد. در اثر کشش و فشار تغییر شکل میدهد و دوباره به حالت اولیه برمیگردد. همچنین مقاومت سایشی و کششی بهتری دارد. این ویژگیها باعث شده است تا از آن در ساخت تایرها، نوارهای لاستیکی، شلنگها، درزگیرها و قطعات ضربهگیر استفاده شود.
امروزه برای برخی از پمپ ها، پروانه هایی تعبیه میشود که از کائوچو ساخته شدهاند. از میان انواع پروانه با شکلهای مختلف پره، پروانه جریان محوری ایده آلترین طرح را دارد که با کائوچو ساخته شود. زیرا این نوع پروانه گردش بالا به پایین فراهم میکند و این قدرت را دارد که بیشتر انرژی را به جریان تبدیل کند. این ویژگیِ پروانۀ جریان محوری در کنار انعطاف پذیری کائوچو، باعث میشود تا بتوان از آنها در محیط های مختلف استفاده کرد.
ویژگی ها و مزایای پروانه کائوچویی
یکی از مهمترین ویژگی و مزیت پروانه کائوچویی پمپ های شناور این است که در برابر خوردگی و مواد شیمیایی مقاوم است. از این رو، برای پمپاژ سیالات خورنده مانند اسیدها و آبهای شور استفاده میشود. سایر ویژگی و مزایای این پروانه عبارتست از:
- انعطافپذیری بالایی دارد و در برابر ضربه و ذرات جامد در سیال مقاوم است.
- عایق حرارت و جریان الکتریسیته است.
- مقاومت سایشی و کششی خوبی دارد.
- در برابر سایش مقاومت خوبی دارد؛ بنابراین، پروانه کائوچویی برای سیالات حاوی شن، گل و لای و ذرات ساینده، مناسب است.
- جلوگیری از گرفتگی؛ انعطافپذیری کائوچو باعث میشود تا احتمال گیر کردن ذرات جامد در پروانه کمتر شود.
کاربردهای پروانه کائوچویی
به طور کلی، پروانه های انعطاف پذیر برای انتقال مایعات غلیظ کاربرد دارند. از پروانه کاچویی برای پمپ شناور استفاده میشود. اما بهندرت؛ زیرا پمپهای شناور معمولاً در آبهای تمیز یا نیمه تمیز بکار گرفته میشوند. از این رو، اغلب نیازی به انعطافپذیری پروانههای کائوچویی نیست. از پروانه کائوچویی پمپ، برای پمپاژ مایعات در صنایع مختلف مانند داروسازی، تولید عطر، تولید لبنیات، دستگاههای کنسروسازی و موارد دیگر استفاده میشود؛ از جمله:
- استفاده در پمپ های لجن کش و فاضلابی (برای انتقال سیالات با ذرات معلق).
- پمپ های دریایی (به دلیل مقاومت در برابر آب شور).
- پمپ های اسلاری (Slurry Pumps) که برای مواد ساینده مثل ماسه و گل حفاری استفاده میشوند.
- پمپ های مورد استفاده در صنایع شیمیایی و معادن.
- ساخت پروانه های استخر به جهت پمپاژ امولسیون ها. زیرا میتوانند ذرات ریز موجود در مایعات را در خود جای دهند. در این پروانه ها، تیغه پروانه به شفت آداپتور متصل است و دارای یک سوراخ مجزا برای مکش مایع است.
تعویض پروانه های کاچویی
نکتهای که در مورد پروانه های انعطاف پذیر وجود دارد این است که آنها را باید هر چند وقت یکبار باید تعویض کنیم؟
پروانه های انعطاف پذیر مانند پروانه کائوچویی، میتوانند حدود 3000 تا 4000 ساعت یا 2 تا 3 سال در دمای محیط 1450 دور در دقیقه دوام آورند. این پروانهها میتوانند توسط مواد شیمیایی ناسازگار و به ویژه در اثر خشک شدن، آسیب ببینند. پمپهایی که پروانه انعطاف پذیر دارند، چنانچه از آنها بطور منظم کار کشیده شود، بهترین عملکرد را خواهند داشت.
تفاوت پروانه کائوچویی با پروانه باگالیت
اگر قصد خرید یا جایگزینی پروانه پمپ خود را دارید، باید به نوع سیال و شرایط کاری پمپ توجه کنید. در پمپ های شناور، معمولاً از پروانههای فلزی (برنجی، استنلس استیل، چدنی، برنزی) یا پلیمرهای مقاوم مانند Noryl استفاده میشود. همچنین ممکن است از باکالیت و پروانه کائوچویی نیز استفاده شود؛ هرچند پروانه کائوچویی برای پمپ شناور چندان رایج نیست. در اینجا چند تفاوت اصلی و مهم باکالیت و کائوچو را بیان کردهایم:
- باکالیت (Bakelite) نوعی رزین فنولیک سخت است. کائوچو نوعی پلیمر انعطافپذیر و کشسان است. از این رو، باکالیت سخت و شکننده، اما کائوچو نرم و انعطافپذیر است.
- باکالیت پس از سفت شدن، دیگر نرم نمیشود؛ حتی اگر حرارت ببیند! بنابراین، تغییر شکل نمیدهد. اما کائوچو میتواند نرم شود و امکان ذوب شدن دارد.
- باکالیت در ساخت قطعات مکانیکی و صنعتی مانند پروانه پمپها، دستگیرههای ظروف، چرخدندهها و همچنین قطعات و عایق های الکتریکی کاربرد دارد. کاربرد اصلی کائوچو، ساخت لاستیک و عایقهای نرم است.
به طور کلی، جنس پروانه بر قیمت پمپ شناور و سایر پمپ ها مؤثر است. هر قدر متریال مورد استفاده در ساخت پروانه قیمت بیشتری داشته باشد، قیمت پمپ مربوطه نیز بالاتر خواهد شد. به عنوان مثال، قیمت پروانه برنزی بالاتر از قیمت پروانه چدنی است. از این رو، پمپی که حاوی پروانه برنزی است، نسبت به همان پمپ اما با پروانه چدنی، قیمت بالاتری دارد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.